هشدار وزارت بهداشت درباره مصرف بالای الکل؛ وقت اصلاح نگاه رسمی است | ایران از تجربه کشور‌های اسلامی چه می‌آموزد؟

رویداد۲۴| علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، در اظهاراتی صریح اعلام کرد: «سرانه مصرف الکل در ایران بالاست، عده‌ای می‌گویند مگر در کشور اسلامی کسی الکل مصرف می‌کند؟ بله مصرف می‌کند، خوب هم مصرف می‌کند.» او با تأکید بر ضرورت ایجاد مراکز ترک الکل هشدار داد که «با پاک کردن صورت مسئله، مشکل حل نمی‌شود.» این سخنان پرده از واقعیتی قدیمی، اما کمتر پذیرفته‌شده برمی‌دارد؛ معضلی که سال‌ها زیر سایه سکوت و انکار، حالا به یکی از چالش‌های جدی سلامت عمومی در کشور بدل شده است.

آسیب‌های مرگبار؛ از نابینایی تا مرگ‌های خاموش

گزارش‌های متعددی در سال‌های اخیر نشان داده که مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز و غیر استاندارد، صد‌ها قربانی گرفته است. نابینایی، نارسایی کبد، مسمومیت شدید و حتی مرگ، از جمله پیامد‌های مصرف الکل‌های تقلبی است. نبود آمار دقیق، شفافیت و اطلاع‌رسانی علمی، باعث شده پیامد‌های این پدیده همواره پنهان یا کوچک شمرده شود، در حالی‌که شواهد می‌گوید مسئله فراتر از یک عادت فردی، به بحرانی اجتماعی و بهداشتی تبدیل شده است.

ضرورت پذیرش واقعیت و سیاست‌گذاری شفاف

کارشناسان معتقدند نخستین گام برای حل بحران، پذیرش وجود آن است. انکار، نه تنها مصرف الکل را کاهش نداده بلکه آن را به مسیری غیرقانونی و پرخطر سوق داده است. در بسیاری از کشور‌های اسلامی مانند ترکیه، مالزی و اندونزی، تجربه‌های موفقی از رویکرد‌های کنترل و درمان مشاهده شده است؛ از ایجاد مراکز تخصصی ترک الکل تا برنامه‌های آگاهی‌بخشی و پایش کیفی محصولات موجود برای پیشگیری از مسمومیت‌های مرگبار. این کشور‌ها نشان داده‌اند که می‌توان ضمن رعایت اصول فرهنگی و مذهبی، سلامت عمومی را در اولویت قرار داد.

راهکار‌هایی برای عبور از بحران

ایجاد مراکز درمانی و مشاوره‌ای تخصصی، ارائه برنامه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و رسانه‌ها، تدوین سیاست‌های پیشگیرانه به جای صرفاً برخورد‌های قضایی، پایش علمی و شفاف آمار مصرف و حمایت از نهاد‌های مدنی فعال در حوزه کاهش آسیب، از جمله اقداماتی است که می‌تواند روند فزاینده آسیب‌های الکل را متوقف کند. تجربه نشان می‌دهد نادیده گرفتن این موضوع نه تنها بحران را حل نمی‌کند بلکه آن را به مسیری پنهان، پیچیده و پرهزینه‌تر سوق می‌دهد.

انکار، آینده را خطرناک‌تر می‌کند

نادیده گرفتن بحران مصرف الکل، پیامد‌هایی فراتر از سلامت فردی دارد. بی‌اعتمادی عمومی، رشد بازار سیاه، افزایش هزینه‌های درمان و بحران‌های اجتماعی و امنیتی از تبعات تداوم رویکرد انکار و سکوت است. به گفته رئیسی، «پاک کردن صورت مسئله مشکل را حل نمی‌کند»؛ واقعیتی که حالا بیش از هر زمان دیگری، نیازمند تصمیم‌گیری شجاعانه، علمی و به دور از نگاه‌های صرفاً امنیتی و سیاسی است.